Η κατάθλιψη μπορεί να υπάρξει είτε ως συναίσθημα είτε ως διαταραχή. Ως συναίσθημα η κατάθλιψη θεωρείται ένα δυσάρεστο συναίσθημα το οποίο είναι παροδικό και δεν διεισδύει σημαντικά στη ζωή του ατόμου. Από την άλλη πλευρά, η κατάθλιψη μπορεί να εξελιχθεί ως επίμονη και σοβαρή διαταραχή η οποία μπορεί να προκαλέσει έντονη συναισθηματική αναταραχή και σημαντικά ελλείμματα σε οικογενειακό, κοινωνικό ή εκπαιδευτικό επίπεδο.

Ένα άτομο που διαγιγνώσκεται από κατάθλιψη βιώνει σε καθημερινή βάση έντονη θλίψη, έλλειψη ενδιαφέροντος όσον αφορά την άσκηση, δυσκολία στην σκέψη και την συγκέντρωση, σημαντική αύξηση ή μείωση στην διάθεση κατανάλωσης φαγητού, διαταραχές στον ύπνο, αίσθημα απογοήτευσης και απελπισίας, ακόμα και αυτοκτονικό ιδεασμό. Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη, συνήθως βιώνουν επίσης έντονο άγχος και θυμό χωρίς όμως τις περισσότερες φορές να είναι ενήμεροι για το τι ακριβώς νιώθουν.

Κύρια γεγονότα τα οποία μπορεί να πυροδοτήσουν την κατάθλιψη

Βιώνοντας μια έντονη απογοήτευση ή μια απώλεια:

• Aπόλυση
• Xωρισμός
• Θάνατος ενός αγαπημένου ατόμου ή ζώου
• Προβλήματα υγείας
• Χρεοκόπηση

Τα γεγονότα από μόνα τους ωστόσο, δεν είναι ικανά να δημιουργήσουν κατάθλιψη σε ένα άτομο. Η αδυναμία αποδοχής της απώλειας, καθώς και ο αρνητικός εσωτερικός διάλογος οδηγούν τελικά το άτομο στην κατάθλιψη. Η κατάθλιψη επιπλέον, δημιουργείται όταν το άτομο έχει αρνητική στάση ως προς τον εαυτό του, τον κόσμο και το μέλλον.

Επιπλέον, σε μερικούς ανθρώπους, βιολογικοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην δημιουργία της κατάθλιψης. Μια ανισορροπία μεταξύ των νευροδιαβιβαστών καθώς και των χημικών συνάψεων του εγκεφάλου μπορεί να κάνουν κάποιους ανθρώπους πιο επιρρεπείς στην δημιουργία κατάθλιψης.

Τι μπορώ να κάνω για να αντιμετωπίσω την κατάθλιψη;

• Μην ξεχνάς να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου ότι οι πεποιθήσεις σου και ο αρνητικός εσωτερικός σου διάλογος είναι αυτός που καθορίζει τα συναισθήματά σου παρά τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή σου.
• Πρώτα διαχειρίσου την συναισθηματική σου αναστάτωση ή το αίσθημα κατάθλιψης και δευτερευόντως προσπάθησε να διαχειριστείς την απώλεια ή το πρακτικό πρόβλημα που συμβαίνει στη ζωή σου (το γεγονός που θεωρείς υπεύθυνο για την συναισθηματική σου δυσφορία- κατάθλιψη)
• Αντικατέστησε το μη υγιή σου συναισθήματα σε υγιή. Αντικατέστησε την κατάθλιψη  (ένα μη υγιές συναίσθημα) με την λύπη (ένα πιο υγιές συναίσθημα). Αντικατέστησε τον θυμό με την ενόχληση.
• Απέφυγε να νιώσεις κατάθλιψη για την κατάθλιψη σου (ονομάζεται δευτερογενής αναστάτωση). Το να λες στον εαυτό σου “Δεν θα έπρεπε να νιώθω κατάθλιψη και επειδή νιώθω είμαι ένας ανάξιος και αδύναμος άνθρωπος…” δεν σε βοηθάει.
• Κάνε θετικές δηλώσεις προς τον εαυτό σου όπως “Δεν μου αρέσει αυτό που συμβαίνει, αλλά μπορώ να το αντέξω!”
• Πίστεψε στον εαυτό σου και στις ικανότητές σου. Προσπάθησε να βελτιώσεις συμπεριφορές που δεν σε βοηθάνε, μην αξιολογείς τον εαυτό σου βάζοντας την γενική ταμπέλα του ανάξιου. Δεν μπορούν να καθορίσουν το όλον του εαυτού σου κάποιες μεμονωμένες συμπεριφορές.
• Εάν διαπιστώσεις ότι η διαχείριση της κατάστασης είναι ιδιαίτερα δύσκολη, μη διστάσεις να ζητήσεις τη βοήθεια ενός ειδικού. Ένας επαγγελματίας μπορεί να σου προσφέρει κατάλληλες συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις την κατάθλιψη με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Πηγές:

Beck, A. & Rush, J. (1995). Cognitive therapy. In H. Kaplan & B.  

Sadock (Eds.), Comprehensive textbook of psychiatry, VI, (pp. 1847-1850). Baltimore: Williams & Wilkins.

Lynn, F. C. (2017). SOS Help For Emotions: Managing Anxiety, Anger, Depression.3^rd Green, KY: SOS Programs & Parents Press.