Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους τις καλοκαιρινές διακοπές σαν κάτι το ιδανικό, μία πολυπόθητη παύση από όλες τις υποχρεώσεις που συνοδεύεται από μία αίσθηση ηρεμίας δίπλα στη θάλασσα ή σε κάποιο νησί.
Τι συμβαίνει όμως όταν αυτή η παύση μας προκαλεί θλίψη και τι είναι αυτό που την κάνει παραδόξως δυσάρεστη;
H καλοκαιρινή παύση, ειδικά όταν είναι αρκετά εκτενής, προκαλεί μεγάλη αλλαγή στη ρουτίνα, κάτι το οποίο αφενός όλοι περιμένουμε να ξεφορτωθούμε, στην πραγματικότητα όμως μαζί με τη ρουτίνα χάνεται και αυτή η αίσθηση της ασφάλειας που είχαμε. Ένα σταθερό, προβλέψιμο πρόγραμμα, όσο ανιαρό κι αν μοιάζει πολλές φορές, ταυτόχρονα μας προσφέρει μια ασφάλεια η οποία αντικαθίσταται συχνά από στρες όταν κάτι αλλάξει. H έλλειψη του γνώριμου ενεργοποιεί μια διαδικασία πένθους η οποία μπορεί να γίνει λιγότερο ή περισσότερο αντιληπτή. Αν το σκεφτούμε λοιπόν με βάση τα στάδια του πένθους, αρχικά είναι πιθανό να εκδηλωθεί άρνηση, δηλαδή το να αρνείται κανείς ότι θα τον επηρεάσει κάπως η οποιαδήποτε αλλαγή. Συνήθως όμως αυτό αποτελεί μια ασυνείδητη προσπάθεια να μπλοκάρει τη συναισθηματική του αντίδραση ώστε να αποφύγει το άγχος επεξεργασίας της αλλαγής. Στη συνέχεια μπορεί να προκληθεί θυμός με το κενό των διακοπών, να φαντάζει μεγάλο και κανείς να το θεωρεί άχρηστο ή κουραστικό. Έπειτα μπορεί να περάσει στη διαπραγμάτευση, αρχίζοντας να παζαρεύει τρόπους και λύσεις ώστε να γεμίσει κάπως αυτό το διάστημα. Συνεχίζοντας, μπορεί να περάσει στο στάδιο της κατάθλιψης βιώνοντας θλίψη, αβεβαιότητα και μοναξιά. Ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού εμφανίζει εποχιακή κατάθλιψη(SAD-Seasonal Affective Disorder) τους καλοκαιρινούς μήνες, ίδια περίοδο δηλαδή κάθε χρόνο χωρίς κάποιο εμφανές αίτιο. Όταν όμως συμφιλιωθεί με αυτό θα περάσει στο στάδιο της αποδοχής όπου θα συνειδητοποιήσει ότι τελικά μπορεί να τα καταφέρει και μόνος του, δίχως το υποστηρικτικό πλαίσιο της ρουτίνας.
Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν, μπορεί να βιώσουμε διάφορα τέτοια συναισθήματα όταν «διακόψουμε» το οτιδήποτε κάνουμε για διακοπές. Μάλιστα, αυτή η γενική πεποίθηση ότι στις διακοπές «πρέπει» να περνάνε όλοι καλά μπορεί να είναι κάτι που δημιουργεί επιπλέον πίεση για κάποιον που δε νιώθει έτσι και δυσκολεύεται να απολαύσει τον κενό του χρόνο. Επιπλέον, η προβολή του καλοκαιριού στα social media ως μια ιδανική περιόδος ξεγνοιασιάς και ανεμελιάς αποτελεί ακόμη έναν παράγοντα αύξησης των προσδοκιών και της απογοήτευσης αντίστοιχα, όταν υπάρχει η φαντασίωση ότι κάποιοι διασκεδάζουν, ενώ άλλοι δυσκολεύονται να περάσουν καλά.
Όλα αυτά λοιπόν μας οδηγούν στη συνειδητοποίηση ότι το καλοκαίρι (όπως και κάθε εποχή) αντιπροσωπεύει κάτι αρκετά διαφορετικό για τον καθένα. Επομένως ας μείνουμε μακριά από τη σύγκριση με τις ζωές των άλλων ή κάποιο ιδανικό στερεότυπο σχετικά με αυτήν την εποχή. Το κενό των καλοκαιρινών διακοπών μπορεί να προσφέρει πράγματι ξεκούραση και χαρά, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν αποτελεί ταυτόχρονα και μια μικρή απώλεια που μπορεί να κινητοποιήσει διαφορετικές εσωτερικές δυναμικές και πιο δυσφορικά συναισθήματα, κάτι το οποίο είναι απολύτως εντάξει να συμβαίνει.
