Η θεραπεία για ζευγάρια είναι ένας κλάδος της ψυχοθεραπείας. Ίσως το έχεις ακούσει ως θεραπεία ζεύγους, θεραπεία οικογένειας και ζεύγους ή θεραπεία γάμου. Όπως προκύπτει από αυτά τα ονόματα, είναι ένας τύπος ψυχοθεραπείας που ασχολείται με τα ζευγάρια, τη σχέση που έχουν καλλιεργήσει, και τα προβλήματα που προκύπτουν σε αυτή. Παρακάτω, αναλύουμε τι είναι η θεραπεία για ζευγάρια, πότε είναι απαραίτητη και πώς μπορεί να βοηθήσει μια σχέση.
Τι είναι η θεραπεία για ζευγάρια;
Η θεραπεία για ζευγάρια, όπως είπαμε παραπάνω, ασχολείται κυρίως με τα ζευγάρια, τη σχέση που έχουν αναπτύξει και τα προβλήματα που προκύπτουν σε αυτή. Τα ζευγάρια μπορούν να απευθυνθούν σε έναν θεραπευτή ζεύγους όταν εμφανίζονται προβλήματα σε μια σχέση, και δυσκολεύονται να τα λύσουν ως ζευγάρι.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία για ζευγάρια;
Μια σχέση μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, όπως το άγχος, ο φόρτος εργασίας, ζήλια, ή οικογενειακά ζητήματα, που μπορούν να οδηγήσουν σε συναισθηματική απόσταση τα μέλη της. Παρά το γεγονός πως οι υγιείς σχέσεις διέπονται από συγκρούσεις, το κλειδί για να δημιουργηθεί μια ισορροπημένη σχέση είναι η ανοιχτή επικοινωνία και η διαχείριση των διαφωνιών. Η θεραπεία για ζευγάρια έχει ως βασικό στόχο την αναγνώριση των μοτίβων που προκαλούν προβλήματα στα μέλη μιας σχέσης, ώστε να μπορέσει να κατανοήσει, να ακούσει και να μιλήσει ουσιαστικά ο ένας με τον άλλο.
Ο τρόπος που αλληλεπιδρούν και έχουν επαφή οι σύντροφοι τίθεται στο επίκεντρο. Ο ψυχοθεραπευτής εστιάζει στη δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου στο οποίο το ζευγάρι θα μπορέσει να κατανοήσει πώς συμβάλλει στον τρόπο επικοινωνίας. Έπειτα, το ζευγάρι θα μιλήσει για τις συναισθηματικές του ανάγκες και προσδοκίες, με σεβασμό και ειλικρίνεια.
Στην ουσία, ο ψυχοθεραπευτής αναλαμβάνει έναν πιο υποστηρικτικό και συντονιστικό ρόλο, ώστε το ζευγάρι να λάβει τις σωστές αποφάσεις για την πορεία της σχέσης του, και να κατανοήσει ο ένας τις ανάγκες και τη διαφορετικότητα του άλλου.
Πότε και γιατί να ξεκινήσεις θεραπεία ζεύγους;
Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που μπορεί να προκύψουν όταν μιλάμε για τη θεραπεία ζεύγους είναι το πότε είναι η «κατάλληλη στιγμή» να ζητήσει ένα ζευγάρι βοήθεια από έναν ψυχοθεραπευτή. Η αλήθεια είναι πως δεν χρειάζεται να περιμένεις να φτάσεις στα όρια σου ή να έχει προηγηθεί μια μεγάλη κρίση. Όσο νωρίτερα αναζητηθεί η υποστήριξη, τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να βελτιωθεί ουσιαστικά η σχέση.
Κάθε σχέση είναι μοναδική, και το ίδιο ισχύει για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες κοινές καταστάσεις που μπορεί να σηματοδοτούν ότι το ζευγάρι θα ωφεληθεί από τη θεραπεία. Για παράδειγμα, στις 7 αρχές του Gottman, η αναγνώριση καινοτομίας στη διαφωνία και η θετική αντίδραση, ενισχύουν τη σύνδεση και μειώνουν τον αρνητισμό[1].
Πότε μπορεί να χρειάζεται η θεραπεία ζεύγους;
Μερικοί λόγοι που συχνά οδηγούν τα ζευγάρια να αναζητήσουν τη βοήθεια ενός ειδικού είναι:
- Συνεχόμενοι καβγάδες και ανεπίλυτες συγκρούσεις
- Προβλήματα εμπιστοσύνης ή απιστία
- Σκέψεις ή αποφάσεις γύρω από το διαζύγιο
- Δυσκολίες στην επικοινωνία και στη λήψη αποφάσεων
- Όταν ένας από τους δύο αντιμετωπίζει κάποιο θέμα ψυχικής υγείας (όπως κατάθλιψη, άγχος ή εθισμό)
- Συγκρούσεις σχετικά με τα παιδιά ή τον ρόλο των γονέων
- Παρέμβαση της ευρύτερης οικογένειας στη σχέση
- Θέματα που αφορούν την οικειότητα ή τη σεξουαλική επαφή
- Συναισθηματική, ψυχολογική ή σωματική βία
Σημείωση: Η θεραπεία ζεύγους δεν απευθύνεται μόνο σε σχέσεις που βρίσκονται σε κρίση. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τα ζευγάρια που θέλουν να ενισχύσουν τη σύνδεση τους, να κατανοήσουν καλύτερα ο ένας τον άλλο και να βρουν έναν πιο υγιή τρόπο να συνυπάρχουν. Η ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας δείχνει ότι οι περισσότερες προσεγγίσεις θεραπείας ζεύγους έχουν θετικό αποτέλεσμα σε πάνω από το 70% των ζευγαριών.[2]
Όπως κάθε ανθρώπινη σχέση, έτσι και οι ερωτικές, χρειάζονται φροντίδα. Μέσα από τη θεραπεία, το ζευγάρι μαθαίνει να επικοινωνεί ουσιαστικά, να διαχειρίζεται τα προβλήματα με περισσότερη κατανόηση και να χτίζει μια πιο σταθερή και ικανοποιητική καθημερινότητα μαζί.
Πόσες συνεδρίες χρειάζονται στη θεραπεία ζεύγους;
Κάθε ζευγάρι είναι διαφορετικό. Αντίστοιχα, και η θεραπευτική διαδικασία διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες, τους στόχους και τον ρυθμό του κάθε ζευγαριού. Δεν υπάρχει ένας σταθερός αριθμός συνεδριών που να ισχύει για όλους. Αυτό που παίζει ρόλο είναι το τι θέλει να πετύχει το ζευγάρι, η σοβαρότητα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει και το πώς εξελίσσεται η επικοινωνία ανάμεσα στους δύο συντρόφους μέσα στη θεραπεία.
Η συχνότητα των συναντήσεων συμφωνείται από κοινού με τον ψυχοθεραπευτή, ενώ και η διάρκεια της συνολικής διαδικασίας μπορεί να προσαρμοστεί με βάση την πορεία και την εξέλιξη της σχέσης. Κάποια ζευγάρια μπορεί να δουν σημαντική πρόοδο μέσα σε λίγες εβδομάδες. Άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αισθανθούν σιγουριά, να επεξεργαστούν συναισθήματα και να χτίσουν νέους τρόπους αλληλεπίδρασης.
Μπορώ να πάω σε θεραπεία ζευγαριού χωρίς τον σύντροφο;
Η θεραπεία ζεύγους συνήθως βασίζεται στη συμμετοχή και των δύο μελών μιας σχέσης. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ξεκινήσει και διαφορετικά. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μόνο ένας από τους δύο συντρόφους είναι έτοιμος να κάνει το πρώτο βήμα. Και αυτό είναι απολύτως εντάξει.
Αν δυσκολεύεσαι στη σχέση σου, αλλά ο σύντροφος σου δεν θέλει να συμμετάσχει στη θεραπευτική διαδικασία, μπορείς να ξεκινήσεις μόνος σου. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις τι συμβαίνει στη σχέση, πώς επηρεάζεσαι από αυτή και τι μπορείς να κάνεις εσύ για να φροντίσεις τις δικές σου ανάγκες. Μάλιστα, τα πρώτα ατομικά ραντεβού μπορεί να βοηθήσουν στην ανάδειξη των προσωπικών δυνατοτήτων και εμποδίων πριν τη μετέπειτα κοινή θεραπεία[3].
Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό το πρώτο βήμα λειτουργεί ως μια γέφυρα. Καθώς ο ένας σύντροφος αρχίζει να βλέπει αλλαγές, είναι πιθανό να ενθαρρυνθεί και ο άλλος να συμμετάσχει στη συνέχεια. Η θεραπευτική διαδικασία είναι ευέλικτη και μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με την πορεία της σχέσης και τις διαθέσεις των μελών της.
Ζήτα σήμερα τη στήριξη που χρειάζεσαι και δες τον εαυτό σου και τη σχέση σου να αλλάζουν προς το καλύτερο!
Πηγές
[1] Gottman, J. M., & Gottman, J. S. (2015). The Seven Principles for Making Marriage Work: A Practical Guide from the Love Lab. Harmony Books.
[2] Snyder, D. K., Castellani, A. M., & Whisman, M. A. (2006). Current status and future directions in couple therapy. Annual Review of Psychology, 57, 317–344.
[3] Dattilio, F. M., & Soberay, N. (2009). Couple and family assessment: Formative and summative evaluation. In A. S. Gurman (Ed.), Clinical handbook of couple therapy (4th ed., pp. 43–74). Guilford Press.
